De roep naar levenslang leren klinkt luider dan ooit te voren. Willen we er echt werk maken dan zijn vier belangrijke shifts in mindset meer dan ooit nodig: 1) leren vertrekt vanuit de motivatie van het individu 2) leren is proactief 3) leren verschilt van economische inzetbaarheid en 4) leren gebeurt multidimensionaal.
De teller staat hoog, duizenden tijdelijke werklozen en de maatregel wordt verlengd op voorwaarde dat er vormingsdagen voorzien worden. Is de idee van een bepaald aantal vormingsdagen geen idee uit een tijdsperk waar leren, werken en op pensioen gaan een lineaire opvolging kenden. Hoe gaan we burgers wapenen in een omgeving die onvoorspelbaar is en veranderlijk. Hierbij vier pistes
Piste 1: van extrinsiek naar intrinsiek
Leren is vandaag hoofdzakelijk ingebed in een rechten en plichten verhaal waarbij productieve werkuren tijd opleveren om te leren. Daarnaast wordt een arsenaal aan financiële stimuli voor burgers en organisaties voorzien om leren aan te moedigen. Leren is echter enkel succesvol als het vertrekt vanuit de intrinsieke motivatie van het individu. De intentie van iemand in rekening brengen en de leerdoelstelling tijdens het leren is hierbij cruciaal. Die intentie kan variëren van professionele doeleinden, tot doeleinden binnen de privésfeer of het leren zelf.
Piste 2: verander het tijdstip van leren: Van reactief naar proactief
Zich snel aanpassen of nieuwe vaardigheden leren is cruciaal. Niet enkel de Corona crisis toont dit aan, ook recente ontslaggolven bij grote ondernemingen zoals Carrefour en BNP Paribas Fortis tonen de nood aan proactiviteit. 2 verplichte vormingsdagen klinken veelbelovend maar leren in een snel veranderende context gaat verder dan vormen en opleiden voor de job die iemand vandaag doet , het gaat om het vermogen om om te gaan met voortdurende verandering en in te schatten wat nodig is om met transities om te gaan en dit liefst voor de transitie plaatsvindt.
Piste 3: Van directe inzetbaarheid naar brede inzetbaarheid
Niet enkel directe inzetbaarheid in de job maar de mogelijkheid tot mobiliteit in de onderneming (jobrotatie), mobiliteit naar een nieuwe economische activiteit, tot mobiliteit tussen statuten (freelancers) alsook tussen prive en professioneel leven (mantelzorg, vrijwilligerswerk) en dit een veelvuldig aantal keer. Met enkel arbeidsmarktgerichte vorming komen we er niet met leren omgaan met transities des te meer.
Piste 4: Van enkel klassikaal naar duaal en digitaal
De voorbije weken toonden meer dan ooit verschillende leermogelijkheden. Aanbieders schakelden heel snel over naar een online aanbod en hebben de combinaties. Van klassikaal, tot korte instructiefilmpjes, tot combinaties tussen digitaal, klassikaal, en werkplekleren. Het leren kan zowel plaatsvinden in als buiten het reguliere onderwijssysteem, dus niet enkel leren op school, maar ook op de werkplek, in familieverband, in de vrijetijdsbeleving, door deelname aan het gemeenschapsleven, enzovoort. Naast het formeel leren, is er ook informeel en niet-formeel leren, alsook verschillende vormen van werkplekleren en digitaal leren.
Alleen als we in staat zijn om die vier shifts in mindset te maken zullen we in staat zijn om levenslang leren de plaats te geven die het verdient.
